Co to jest franczyza – charakterystyka i przykłady franczyzy

Franczyza to coraz bardziej popularna forma prowadzanie biznesu, na którą każdego dnia decyduje się coraz większe grono początkujących przedsiębiorców.

Co to jest franczyza?

Franczyza to system sprzedaży towarów usług i technologii, który opiera się na kolaboracji pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami. W systemie tym współpraca przebiega pomiędzy franczyzodawcą a jego poszczególnymi franczyzobiorcami. Dodatkowo franczyzodawca jest zobowiązany do wyposażenia każdego franczyzobiorcy we wszystkie niezbędne narzędzia pozwalające na bezproblemowe prowadzenie biznesu.

Franczyzodawca dostarcza poszczególnym franczyzobiorcom także szkolenia pozwalające na kompleksowe poznanie danego produktu, technologii czy usługi. Franczyzobiorca zobowiązany jest z kolei do przestrzeganie wszystkich zasad opracowanych przez dostawcę biznesu oraz stosowanie się do obowiązujących procedur.

Zalety i wady prowadzenia franczyzy

Prowadzenie franczyzy wiążę się z wieloma korzyściami – przedsiębiorca decydujący się na tę formę prowadzenia biznesu zyskuje między innymi ogromne wsparcie finansowe. Dodatkowo zawarcie umowy tego typu pomaga w szybkim i skutecznym wejściu na rynek. Dużą zaletą franczyzy jest także rozpoznawalność marki oraz sprawdzony i przynoszący zyski pomysł.

Prowadzenie franczyzy to jednak nie tylko same korzyści – osoba decydująca się na ten rodzaj biznesu musi liczyć się także z pewnymi ograniczeniami. Jedną z najbardziej uciążliwych kwestii mogą okazać się między innymi opłaty franczyzowe oraz różnego rodzaju kontrole i kary. Poza tym franczyzobiorca musi podporządkować się wszystkim zaleceniom franczyzodawcy, co znacznie ogranicza pole do kreatywności i swobodnego rozwoju biznesu.

Najpopularniejsze rodzaje franczyzy

Na rynku funkcjonuje wiele modeli franczyzy, do których zalicza się na przykład franczyzę handlową. Franczyza handlowa polega na sprzedaży towarów udostępnionych franczyzobiorcy przez franczyzodawcę, co zakłada wyłącznie sprzedaż sprawdzonych produktów. W Polsce w ramach franczyzy handlowej najczęściej sprzedaje się kosmetyki, artykuły spożywcze i odzież.

Kolejny rodzaj franczyzy stanowi franczyza depozytowa. W tym modelu franczyzobiorca nie kupuje towarów, zajmując się wyłącznie ich depozytem, co oznacza, że oferowane produkty pozostają własnością franczyzodawcy. Rola osoby prowadzającej franczyzę tego typu ogranicza się więc głównie do pośrednictwa, a uzyskane zyski zależą bezpośrednio od ilości sprzedanych towarów.

Na polskim rynku coraz częściej spotyka się także franczyzę usługową, w której franczyzobiorca otrzymuje od franczyzodawcy zestaw gotowych zasad oraz dokładny opis i wytyczne dotyczące prowadzenia biznesu. W tym sektorze najczęściej spotykanymi franczyzami są franczyzy bankowe, edukacyjne czy gastronomiczne. Model ten oferuje franczyzobiorcom stały i nieograniczony dostęp do procedur i receptur franczyzodawcy. Oprócz tego franczyzobiorca zostaje zaopatrzony również w niezbędną wiedzę dotyczącą poprawnego wykonywania usług czy programów używanych wewnątrz organizacji.